بررسی فرآیند متاسوماتیسم در توده ی نفوذی شمال شرق سنقر (استان کرمانشاه)

منطقه ی مورد مطالعه در محدوده نوار نفوذی و دگرگونی سنندج - سیرجان، شمال شرق شهرستان سنقر در استان کرمانشاه، بین طول های جغرافیایی ?00°48-?30°47 و عرض های جغرافیایی ?00°35-?30°34 واقع شده است. براساس مشاهدات صحرایی و ویژگی های کانی شناسی، این مجموعه متشکل از دو واحد اصلی مافیک-حدواسط و گرانیت هاست که با نفوذی های اندک گابرویی همراه است. مطالعات کانی شناسی و ژئوشیمیایی نشان می دهند که ماگمای تشکیل دهنده ی این مجموعه از نوع i ، آهک-قلیایی و متاآلومین تا کمی پرآلومین است. روندهای تغییرات اکسیدهای عناصر اصلی، کمیاب و کمیاب خاکی پیوستگی طیف ترکیب سنگ ها و خویشاوندی آن ها را نشان می دهد. نمودارهای عناصر سازگار- ناسازگار بر نقش فرآیند تبلور تفریقی در ژنز این سنگ ها دلالت دارد. است. غنی شدگی از lile و تهی شدگی آن ها از hfse بیانگر ماگماتیسم متاآلومین نوع i قوس های آتشفشانی (vag) است. پایین بودن نسبت های (al2o3/(feot+mgo+tio2 و (na2o+k2o)/(feot+mgo+tio2) و شواهد ژئوشیمی عناصر نادرخاکی و عناصرکمیاب نشان می دهند که خاستگاه ماگمای اولیه پوسته ی زیرین است که طی یک حاشیه ی ورقه ی همگرا ایجاد شده است. نمودارهای مختلف جدایش محیط زمین ساختی نیز حاکی از نفوذ این مجموعه در یک محیط وابسته به قوس آتشفشان در حاشیه ی فعال قاره ای است که با توجه به پیشینه ی زمین شناسی منطقه، با فرورانش پوسته ی اقیانوسی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی همراه بوده است. شواهد بافتی، کانی شناسی و ژئوشیمی جهت اثبات رخداد فرایند متاسوماتیسم در واحد اسیدی توده ی نفوذی مورد مطالعه عبارتند از: تأثیر حرکات زمین ساختی، نطفه زایی آلکالی فلدسپار بر روی پلاژیوکلاز و تشکیل پلاژیوکلاز شطرنجی، پرتیت-های جانشینی، رشد درشت بلورهای آلکالی فلدسپار، بیوتیت های تکه تکه، روند غیرخطی در نمودارهای k2o-na2o، na2o-sio2 و rb-sio2. این شواهد در واحد مافیک-حدواسط توده ی نفوذی مورد مطالعه عبارتند از: تغییر ترکیب معکوس در پلاژیوکلاز از مرکز به حاشیه، تجزیه ی کانی های سیلیکاته ی دما بالا به کانی های پایدار دما پایین، بالا بودن مقدار اسفن و آپاتیت نمونه ها. بر اساس شواهد ذکر شده نوع متاسوماتیسم رخ داده در سنگ های اسیدی از نوع پتاسیک و در سنگ های مافیک و حدواسط از نوع سدی-کلسیک بوده است